Nuk mësojmë për shkollë, mësojmë për jetë, thoshin latinët. Sepse qëllimi i edukimit është të na aftësojë për të vepruar në jetën e përditshme.
Dhe për të funksionuar në botën e sotme dixhitale, ne kemi nevojë për edukim mediatik, arsimim mediatik dhe kompetenca mediatike. Duke qenë se mediat në mënyra të ndryshme janë bërë pjesë integrale e jetës sonë, është e nevojshme që ato të futen edhe në sistemin arsimor – si mjet mësimor dhe si lëndë studimi. Në kohën e zgjerimit të llojeve të ndryshme të mediave, është e nevojshme që të rinjtë të pajisen me njohuritë dhe aftësitë për t’u lidhur siç duhet me to, që, ndër të tjera, do të thotë se ata duhet të mbrohen në mënyrë adekuate nga ndikimi i tyre kryesisht negativ.
Të jesh i ditur mediatik do të thotë të njohësh dhe ekspozosh fuqinë informative të medias në formësimin e opinionit publik dhe pranimin kritik të informacionit të ofruar.
Prandaj, arsimimi mediatik njihet si kompetenca më e rëndësishme në shekullin XXI, një nga kushtet kyçe për zhvillimin e kulturës demokratike dhe realizimin e rolit aktiv të çdo individi në shoqëri. Njohuria dhe edukimi, apo shkrim-leximi mediatik i secilit prej anëtarëve të saj, janë të nevojshme për krijimin e mjedisit të tyre të jetesës dhe zgjerimin e lirisë së zgjedhjes.
Teoricienët e medias theksojnë në veçanti aftësimin e shkrim-leximit mediatik, si çelësin e një qëndrimi analitik dhe proaktiv ndaj mjedisit social, nga i cili, në një masë të madhe, burojnë dhe bazohen arsimimi mediatik dhe edukimi i lidhur me informacionin. E para definohet si “aftësia për të aksesuar, analizuar, vlerësuar dhe krijuar mesazhe në forma të ndryshme komunikimi dhe nënkupton të menduarit kritik dhe aftësitë analitike për përdorim të suksesshëm të medias”, dhe e dyta përfaqëson “aftësinë për të gjetur, vlerësuar dhe përdorur në mënyrë efikase informacionin , i cili përfshin aftësi, njohuri dhe qëndrime që variojnë nga strategjitë efektive.
Zhvillimi i konceptit të shkrim-leximit mediatik fillon praktikisht me nënshkrimin e Deklaratës për Edukimin Mediatik në 1982. Në këto katër dekada e deri më sot, ajo ka ndryshuar deri diku, por ka mbetur e bazuar në idenë bazë – të drejtat e komunikimit, të cilat rrjedhin nga të drejtat themelore të njeriut të garantuara me dokumente të bashkësisë ndërkombëtare (Karta e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut (1945). ), Konventa Evropiane për Mbrojtjen e të Drejtave të Njeriut dhe Lirive Themelore (1950) dhe Konventa e OKB-së për të Drejtat e Fëmijëve (1989)).
Në Mal të Zi, edukimi mediatik u shfaq në fillim të këtij shekulli, në kuadër të reformës gjithëpërfshirëse të arsimit që filloi në vitin 2000. Përvetësohet kryesisht përmes mësimit të gjuhës amtare dhe letërsisë, si në shumicën e vendeve evropiane, dhe në shkollën e mesme si pjesë e lëndës zgjedhore të shkrim-leximit mediatik.
Megjithatë, fakt është se organizata të ndryshme qeveritare dhe joqeveritare, vendore dhe ndërkombëtare, kanë kontribuar shumë më tepër në edukimin mediatik përmes një sërë projektesh interesante dhe të vlefshme.
Si përfundim, egziston nevoja e zhvillimit të aftësive kritike të komunikimit me median gjatë gjithë arsimit. Prandaj nuk mjafton që shkrim-leximi mediatik të jetë vetëm pjesë e një ose më shumë lëndëve mësimore, por është e nevojshme që të jetë një lëndë e pavarur, sepse vetëm personalitete kompetente, të shkolluara, kritike dhe të arsimuara mediatike do të ndërtojnë. një shoqëri e bazuar në parime dhe nevoja demokratike, ndër të cilat spikat nevoja për informacion në kohë dhe të saktë.
Ky tekst është krijuar në kuadër të projektit “Lexo saktë” i cili realizohet nga OJQ “UL Info”, në partneritet me OJQ “Punta Institut”, në kuadër të projektit rajonal “Media jonë – Iniciativa për përmirësimin e shkrim-leximit mediatik , dialogu dhe aktivizmi”, të cilin e realizon Rrjeti i Evropës Juglindore për Profesionalizimin e Mediave, me mbështetjen e BE-së dhe Ministrisë së Administratës Publike të Malit të Zi. Përmbajtja është përgjegjësi e vetme e UL Info dhe nuk pasqyron domosdoshmërisht pikëpamjet e Bashkimit Evropian.
