Ulqini është vendi ku Hajroja lindi dhe u rrit, vendi ku mori mësimet e fëmijërisë, ku jetoi çdo çast të gëzuar dhe të trishtuar. Aty hodhi hapat e parë dhe nisi rrugën e jetesës. Vendlindja e Hajros është tokë e shenjtë, ku çdo pjesë e saj e kujton për origjinën e tij.
Çdo pjesë e këtij vendi është e bukur. Deti aty është më i pastërti, me ngjyrën më të kaltër blu , deti më i bukuri në botë. Edhe rëra (rana) është më e pastra, për shërimin e shumë sëmundjeve .Kudo që ka udhëtuar, vendlindja e ka përcjellur dhe gjithmonë është kthyer me dashuri e mall të madh.
Edhe disa ditë pas u largonte nga Ulqini, Hajros iu paraqiteshin para syve tij të afërmit e vendasit ndërsa zhurma e tallasëve në Plazhin e qytetit , më pulëbardhat mbi shkëmbinj dhe det ishin meloditë e ëndrrat..
Hajro Ulqinaku u largua për të vazhduar shkollimin në shkollën
e mesme dhe pastaj në fakultet. Studimet e albanologjisë i kryen në Fakultetin filologjik të Beogradit në vitet 1959-1963 ku shoqërohet fillimisht me Simë Dobrecin, Shefket-Kusho Dollakun e më vonë edhe Shuajb Resulbegun. Në ato kohëra Beogradi si kryeqendra e ish Jugosllavisë ishte qytet i lirë, i hapur për çdokënd..
Kthimi i parë në vendlindje është në vitin 1978 kur punoi një vjet në Krajë. Nxënësit e tij atëherë ishin: Hajrullah Koliqi, Ibrahim Berjashji, Nazire Curaj, Hajrullah Hajdari. Por, vendlindja të cilën e kishte në shpirt dhe në zemër ja japi letrën për Kosovë.
Fillimisht punoj e jetoj në Ferizaj ku nxënësit e tij ishin: Mehmet Bardhi, Ibrahim Berjashi, Nazire Curaj. Atje krijoj edhe familjen e vet.
Mandej është periudha e jetesës dhe punësimit në Prishtinë ku punonte si gazetar, redaktor në TV.
Dhe kështu, deri në vitet e nëntëdhjeta kur mbet pa punë. Si shumë patriot tjerë vazhdon dhe mbijeton deri në vitin 1999 kur vjen të jetojë përsëri në vendlindje –Ulqin.
Do të ndalohem në periudhën e tashme të Ulqinit.
Rikthimi në vendlindje i jep Hajro Ulqinakut modalitet të veçantë . Shoqërimi më peshkatarë dhe detarë, ulqinakë të të gjithë moshave. Bashkëpunimi me Ilir Çapunin, Gazmend Çitakun dhe Vildana Llazorja në revistën “ Kronika”. Artikujt dhe lufta për rindërtimin e Xhamisë në Ranë – Xhamisë së detarëve – marinarëve.. doli fitues edhe më kërcënimet, se shkrimet e Hajros e bënë realitet rilindjen e këtij objekti jo vetë fetar, por edhe kombëtarë Shqiptarë..
Hajroja i ndihmoi që të bëhen shkrimtarë dhe krijues : Edita Nimanbegut, Sami Misherrti, Gani Karamanagës, Ruzhdi Hasanagës, Sari Resulbegut ,Shaban Dollakut… poetit mërgimtar Rifat Stankaj.
Duke lexuar librat e Hajros për detin, peshkatarët, detarët e Ulqinin, nuk duhet me ardhur në Ulqin.. vendlindja e Hajros është në të gjithë krijimtarinë e tij..
Në takimet e shpeshta si i kemi Hajro Ulqinaku thot:
“Do të kaloj shumë kohë që të lindin persona e krijues siç ishin: Basri Çapriqi, Ruzhdi Rudi Goga, dhe siç janë Ruzhdi Ushaku, Simë Dobreci dhe Ali Llunji..”
Po e shtoj:
“Këtyre emrave i takon edhe Hajrudin Pufja Ulqinaku”.
Dhe fare në fund:
Vendlindja e tërhoqi. Mbeti aty tërë jetën tij, në mendimet, vuajtjet, përjetimet.
Po e shpreh edhe një mendim:
Allahu e cakton ku do të lindësh.
Ti, më vonë e cakton ku do të jetosh..
Ulqin, më 15. gusht 2018
